در بین تمام آئین‌ها و مراسمات موجود در ایران، ایده ساخت یک مراسم خاص برای ورزش کردن بسیار جالب بنظر می‌رسد. این ورزش را با نام “ورزش باستانی” نیز می‌شناسند. UNESCO این ورزش را به عنوان مراسم پهلوانی و زورخانه ثبت کرده و آن را به عنوان قدیمی ترین تعلیم و آموزش ورزشی از این نوع می‌شناسد.
این شکل خاص از ورزش که به دوره پارت‌ها (132 پیش از میلاد – 226 پس از میلاد) بر می‌گردد، تمرین فیزیکی بدن را با المان‌های فرهنگ ایران پیش از اسلام (بطور خاص زرتشتی، میترائیسم و گنوسیسیم) و معنویت اسلام شیعه و صوفی گری ترکیب می‌کند.
گفته می‌شود که رستم – معروف ترین پهلوان اسطوره‌ای در شاهنامه – نیز به این ورزش می‌پرداخته است. در فرهنگ ایرانی، رستم نماد قدرت و جوانمردی است. از این شخصیت اسطوره‌ای به عنوان قویترین پهلوان ایرانی یاد می‌شود.
این ورزش که در ساختمان‌هایی گنبدی شکل انجام می‌شود، خود بیانگر یک مراسم باستانی می‌باشد که طی قرن‌ها پابرجا مانده است. ورزش زورخانه‌ای شامل چند سری حرکات خاص و تمرین‌های همراه با شعر، داستان و “ضرب زورخانه‌ای” است.
با تقلید از رسومات و باور‌های صوفی، روحیه مردانگی و جوانمردی در ورزشکاران شکل می‌گیرد می‌شود. ویژگی‌های خوبی مانند پاکی قلب، رحم و دلسوزی به شکل اشعار و داستان‌هایی که توسط “مرشد” خوانده می‌شوند در ورزشکاران تقویت می‌شوند. ورزشکاران با موسیقی و ریتم ضرب همراه شده و مجموعه‌ای زیبا از حرکات و فعالیت‌های گروهی خلق می‌کنند.
در بین ورزشکاران، این ورزش به عنوان نماد احترام و ادب شناخته می‌شود و اصول مختلفی دارد. برای مثال، تمام حرکات پس از گرفتن اجازه از سید‌ها (لقبی افتخاری که به افرادی که به عنوان نوادگان واقعی پیامبر اسلام محمد شناخته می‌شوند، داده می‌شود) و واعظان زورخانه انجام می‌شوند.
شعار این ورزش باستانی رشد و تقویت همزمان روح، ذهن و بدن است. جنبه دیگر آن تمرین مفاهیمی همچون تواضع، فداکاری، مردانگی، پاکی و دلسوزی و دیگر ویژگی‌های خوب انسانی است.
بعضی‌ها بر این باورند که در دوران باستان، این ورزشکاران هنر‌های رزمی را نیز می‌آموختند و به همین دلیل است که ابزار مورد استفاده در این ورزش شباهت زیادی به سلاح‌های آن دوران را دارند. ورزشکاران همچنین حرکاتی مانند چرخش صوفیان را انجام می‌دهند.