امروز شما به یک جشنواره معطر دعوت شدهاید، جشنواره گلاب گیری که در روستاهای اطراف کاشان برگذار میشود. هر سال در ماه می، رزهای گل محمدی (گل سرخ) در مناطق مختلف کاشان شکفته شده و فعالیتی در مقیاس بزرگ در سطح مزارع و باغها آغاز میشود. این رسمی قدیمی است که هر ساله تعداد زیادی از توریستها و تاجران را به این منطقه جذب میکند. این جشنواره به خودی خود یک مراسم رسمی نبوده و بیشتر شبیه یک حرکت عمومی میباشد که از اهمیت فرهنگی بسیار بالایی برخوردار است.
گلابی که از رز گل محمدی گرفته میشود، همیشه در بین روستاهای کاشان محصولی معروف بوده است. قمصر، نیاسر، برزٌک و ازوار از مناطق اصلی برای پرورش این گلها هستند و از آنجایی که در مکانهای جغرافیایی و ارتفاعات متفاوتی قرار دارند، زمان شکوفه گلها نیز در این مناطق باهم تفاوت دارد.
به هر کدام از این شهرها و روستاها که بروید، عطر گلهای صورتی رنگ در هوا پخش شده است. بعضی از ساکنین این روستاها بطریهای پرشده را در مقابل خانه خود برای بازدید کنندگان قرار میدهند تا امتحانشان کنند و در صورت پسندیدن خریداری کنند.
گلاب گیری در ایران
گلاب رزهای گل محمدی را میتوان در بخشهای مختلفی از زندگی ایرانیان مشاهده نمود. گلاب در انواع مختلف غذاها، داروهای سنتی و همچنین در مراسمات مذهبی و آئینی کاربرد دارد. اسمی که ایرانیان روی این گل یعنی رز گل محمدی گذاشتهاند یاداور علاقه پیامبر اسلام محمد به عطر این گل است. از این جهت، این گلها مقدس شمرده میشوند و در بخشهای مختلفی از فرهنگ ایرانیان حضور دارد.
یک بطری از گلاب کاشان میتواند برای شست و شوی مزار عزیزان یا یک شخص مذهبی استفاده شود. گلاب در بسیاری از شیرینیجات مراسمهای سوگواری یا غذای نذری که بین مردم برای جذب دعای خیرشان پخش میشود، کاربرد دارد.
بعضی از مردم قبل از ملاقات با دیگران، از گلاب به عنوان عطری خوشبو کننده برای خودشان استفاده میکنند. گلاب همچنین در بستنیهای سنتی در خود کاشان نیز مورد استفاده قرار میگیرد و چند قطره از آن میتواند چای را معطر سازد.
تولید گلاب طبیعی
کشاورزان برای چیدن گلها، قبل از طلوع آفتاب و در ساعات اولیه روز آغاز به کار میکنند. آنها بر این باورند که نور آفتاب میتواند از عطر گلها بکاهد، بنابر این لازم است که قبل از گرم شدن زیاد آنها را بچینند.
سپس گلها به مکانهای مخصوص گلاب گیری برده میشوند، و لازم به ذکر است که در بعضی از روستاهای اطراف کاشان فنون و ظروف سنتی هنوز مورد استفاده قرار میگیرند.
گلها درون یک دیگ بزرگ مسی ریخته میشوند که کاملا مهر و موم شده است و بخار از طریق لولههای مسی به بیرون هدایت میشود. این لولهها درون آب گذاشته میشوند تا بخار هنگام خروج سرد شده و نهایتا قطرات درون ظروف مسی ریخته شوند.
در کاشان، یک مرحله دیگر نیز در حین گلاب گیری وجود دارد که “دوآتشه” نام دارد. این بدان معناست که گلابی که بار اول گرفته شده، دوباره همین مراحل را طی میکند تا در نتیجه عطری خالص تر و غنی تر داشته باشد.
جشنواره گلاب و گلاب گیری در کاشان
هنگامی که در روستاهای کاشان هستید، میتوانید به مزارع و باغهای رزهای گل محمدی سر بزنید و از مکانهای گلاب گیری در باغها یا حتی در حیاط جلوی خانههایی دیدن کنید که درها را برای مهمانان باز میگذارند و با چایی از آنها پذیرایی میکنند.
روستاییان از این طریق میتوانند نتیجه زحماتشان را به دیگران نشان داده و مستقیما بدون دخالت دلالها، گلاب تازه بفروشند. این فرصتی مناسب برای بازدید کنندگان است تا گلابهای ارگانیک و دست ساز با عطری بهشتی تهیه کنند.