ارگ راین: دومین بزرگترین قلعه خشتی در جهان
قلعه راین یکی از بهترین نمونه‌های سازه‌های خشتی در جهان است. این قلعه در مرکز ایران واقع شده است و معماری شگفت انگیز آن هنوز هم هر بازدید کننده‌ای را مبهوت خود می‌کند.
تاریخ ایران مملو از فراز و نشیب‌هاست و جنگ‌ها و تجاوز‌های زیادی را طی تاریخ به خود دیده‌است. این شرایط، نیاز به داشتن چنین دژ‌های قدرتمندی را در کشور توجیه می‌کند. به همین دلیل است که بناهای تاریخی بسیاری در تقریبا هر شهر استراتژیک ایران وجود دارد. یکی از بهترین نمونه‌های آن که هرگز توسط دشمنان شکست نخورده، ارگ راین است. این سازه که ساخت آن به عهد ساسانیان باز می‌گردد، در استان کرمان و در دامنه کوه هزار واقع شده و هر بازدید کننده‌ای را مات و مبهوت خود می‌کند.
ارگ راین، با وجود اینکه دومین بزرگترین سازه خشتی جهان پس از ارگ بم است، از جمله بناهای متعدد حیرت انگیز در ایران می‌باشد که غالبا نادیده گرفته شده‌اند. این سازه شگفت انگیز می‌تواند حس و حال تمام وقایع و نسل‌های گذشته‌ای که طی تاریخ به خود دیده را به شما انتقال دهد. قدم زدن در کوچه‌های این قلعه بدون شک تجربه‌ای کم نظیر است. پس اگر از مناطق مرکزی ایران دیدن می‌کنید، آن را از دست ندهید.
قلعه راین در 100 کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان واقع شده و اگرچه در بیابان قرار دارد، آب و هوای مطلوبی داشته و در ارتفاع حدودا 2200 متری از سطح زمین قرار گرفته است. از این قلعه اولین بار در کتب تاریخی قرن اول هجری یاد شده، اما طبق حفاری‌های صورت گرفته، بعضی‌ها بر این باورند که تاریخ آن به دوران ساسانیان باز می‌گردد. ارگ راین بخاطر موقعیت طبیعی منحصربه فرد و سیاسیش، همیشه از جمله مکان‌های استراتژیک تاریخی در ایران محسوب می‌شده‌است.
این قلعه با توجه به اینکه در مسیر اصلی تجارت بین شرق و غرب واقع شده، همیشه مکانی محبوب در بین تاجرین و کاروان‌ها بوده‌است. قلعه راین مخصوصا در تجارت منسوجات ارزشمند با مصر از اهمیت بالایی برخوردار بوده‌است. علاوه بر آن تا حدود 150 سال پیش ارگ راین بیش از 5000 سکنه داشته که به تدریج آن را ترک کردند.
واژه راین به معنای “قنات” است، اما همچنین نام یکی از فرماندهان برجسته دودمان ساسانی در زمان فرمانروایی اردشیر دوم بوده‌است. مطالعات نشان می‌دهند که سازه فعلی بر روی خرابه‌های قلعه قدیمی تری ساخته شده و تابحال بازسازی‌ها و ترمیم‌های بسیاری بر روی آن صورت گرفته است.
قلعه راین همچنین بخاطر کارگاه‌های تولید محصولات فلزیش مشهور است. مردم ساکن در آن انواع شمشیرها، تفنگ‌ها، قفل‌ها، قیچی‌ها و بسیاری از محصولات فلزی دیگر را می‌ساختند. هنوز هم بعضی از این کارگاه‌ها در ورودی قلعه به چشم می‌خورند که درحال ساخت چاقوی معروف راین را با استفاده از شاخ بز هستند.
این قلعه به 3 بخش اصلی برای طبقات مختلف جامعه تقسیم شده است. اکثر خانه‌ها ساختمان‌هایی 2 یا 3 طبقه بوده‌اند و طبقات بالای کارگاه‌ها نیز به عنوان بخش مسکونی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. علاوه بر آن، قسمتی که مربوط به مردم طبقه بالاتر بوده توسط دیوار‌ها و برج‌هایی از دیگر قسمت‌های شهر جدا می‌شدند.
ارگ درواقع قلعه‌ای کوچک واقع در قلعه‌ای بزرگتر است و برای انجام امور حکومتی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. همچنین مکانی برای زندگی پادشاهان و حاکمین در کنار خانواده‌هایشان بوده است. پس از وارد شدن به قلعه و گذر از کوچه‌های تنگش، 4 ساختمان زیبا را می‌توانید ببینید که در انتهای هر مسیر قرار گرفته‌اند. این ساختمان‌ها ویژه مردم ثروتمندتر جامعه بوده و توسط دیوار‌ها و حصارهایی محافظت می‌شدند. گفته می‌شود این ساختمان‌ها بخاطر سبک معماریشان در دوره قاجاریه ساخته شدند.
برج‌های نگهبانی یکی دیگر از بخش‌های جالب این قلعه هستند. این برج‌ها دور تا دور ارگ قرار گرفتند و دید فوق العاده‌ای از مناطق اطراف دارند. معماری منحصر به فرد این قلعه شامل مدارس، سرباز‌خانه‌ها، ساختمان‌های قرنطینه، و یک مسجد می‌شود. یک آتشکده نیز در این قلعه وجود داشته که که به احترام مسلمانان ساکن در آن به زورخانه تبدیل شده‌است. آتشکده در مراسم‌های ویژه‌ای مورد استفاده قرار می‌گرفته و آتش توسط لوله‌ای به سمت بالا هدایت می‌شده و قلعه را روشن می‌کرده است.
معماری شگفت انگیز این قلعه در کنار موقعیت منحصر به فردش قطعا هر بازدید کننده‌ای را حیرت زده خواهد کرد، پس اگر به ایران سفر می‌کنید، آن را از دست ندهید.