بازدید از روستا‌های قدیمی ایران و غرق شدن در آداب و رسوم اصیلشان می‌تواند تجربه‌ای فراموش نشدنی برای هر بازدید کننده‌ای باشد.
از بین تمام مقاصد هیجان انگیز توریستی در ایران، مکان‌هایی مانند برخی از روستا‌های قدیمی و اصیل، از دیگر نقاط کشور متمایز هستند. معماری منحصر بفرد، مردم بومی و فرهنگ اصیلشان و از همه مهمتر، موقعیت زیبای این روستاها، آنها را تبدیل به مقاصدی عالی برای هر بازدید کننده‌ای می‌کنند. بعضی از این روستاها سبک و سیاق قدیمی و سنتی خود را حفظ کرده‌اند و بعضی از آنها طی سال‌ها تغییر کرده و بیشتر توریستی شده‌اند. اما همچنان انتخاب‌هایی عالی برای کسانی که به دنبال تجربه‌ای اصیل و جدید در ایران هستند می‌باشند. در این مقاله، به برخی از شگفت انگیز ترین روستا‌های کشور می‌پردازیم.
ابیانه
ابیانه (که با نام روستای قرمز نیز شناخته می‌شود) روستایی با خانه‌های قرمز است که در فاصله 4 کیلومتری شمال غربی نطنز در استان اصفهان واقع شده است. این روستا در دامنه کوه کرکس قرار دارد و یکی از مرتفع ترین مناطق مسکونی در ایران تلقی می‌شود. طبق یافته‌های باستان‌شناسی، این روستا حدود 1500 سال پیش تاسیس شده و بناهای قدیمی موجود در روستا طی دوره‌های مختلف ساسانیان، صفویه، قاجاریه و سلجوقیان طراحی و ساخته شدند. در سال 1975، ابیانه به عنوان یکی از میراث ملی ایران ثبت شد.
در این روستای تاریخی، خانه‌ها از آجر و گل ساخته شده‌اند و پنجره‌ها و ایوان‌هایی زیبا از جنس چوب دارند. بومیان این روستا، نمای خانه‌ها را با گلی قرمز رنگ و خاص که از یک معدن در همان نزدیکی استخراج می‌شود تزئین می‌کنند. طی سال‌های اخیر، تعداد ساکنین دائمی ابیانه به چند صد نفر کاهش یافته است. اما مردمی که هنوز در آنجا زندگی می‌کنند، سبک زندگی سنتی خود را حفظ کرده‌اند. زنان در ابیانه هنوز شال‌های بلند سفید و گلداری می‌پوشند که مختص همین منطقه می‌باشد.
کندوان
کندوان روستایی در آذربایجان شرقی و از توابع شهر اسکو می‌باشد که تاریخش به بیش از 7000 سال پیش باز می‌گردد. این روستا در سال 1977 به عنوان یکی از میراث ملی ایران ثبت شد. روستای کندوان بخاطر خانه‌های مخروطی شکلش مشهور است که از سنگ ساخته شده و در کوهی سنگی قرار دارند. هیچ مصالحی مانند گچ، آهک یا گل در معماری خاص این خانه‌ها استفاده نشده است و همه آنها در سنگ‌های آتشفشانی کوه سهند کنده‌کاری شده‌اند. این سنگ‌ها نتیجه هزاران سال فوران آتشفشان هستند.
چیزی که کندوان را از نقاط مشابه متمایز می‌کند این است که زندگی عادی هنوز هم در بین این صخره‌های آتشفشانی در جریان است. توریست‌ها فرصت این را خواهند یافت تا صنایع دستی، گیاهان دارویی، و ادویه‌جات بومیان این روستا را بخرند و از خانه‌ها بازدید کنند. آنها قادر خواهند بود با اقامت در یک هتل محلی یا حتی در یکی از خانه‌ها تجربه‌ای به یادماندنی را برای خود رقم بزنند. جالب است بدانید بعضی از این خانه‌های سنگی بخش‌های مختلفی مانند اتاق پذیرایی یا آشپزخانه دارند. بعضی از آنها مانند یک خانه عادی آب و برق نیز دارند.
میمند
روستای میمند یک روستای سنگی دیگر از توابع شهر بابک در استان کرمان است. در میمند، مردم در خانه‌هایی زندگی می‌کنند که در قلب کوه کنده‌کاری شده‌اند. ریشه اصلی و انگیزه ساخت چنین خانه‌هایی هنوز نامعلوم است. گفته می‌شود در 3000 سال گذشته مردم در این روستا زندگی می‌کردند. اما حکاکی‌های سنگی موجود در اطراف روستا قدمتی حدود 10000 سال دارند. “چشم انداز فرهنگی میمند” به عنوان یک میراث جهانی یونسکو در سال 2015 به ثبت رسید.
روستاییان نیمه کوچ نشین به هنگام تغییر فصل، به همراه حیواناتشان مهاجرت می‌کنند. فرهنگ و رسوم مردم بومی این منطقه بیانگر ارتباط قوی آنها با طبیعت است. روستای 3000 ساله میمند تنها روستای تاریخی جهان است که ارتباط سنتی بین انسان و طبیعت در آن در هزاره دوم هنوز قابل مشاهده است. روستای میمند بدون شک یکی از جذاب ترین اقامتگاه‌های بشر در ایران است.
فیلبند
روستای فیلند در استان مازندران یکی از زیباترین مناطق روستایی در ایران می‌باشد، که شما را به یاد افسانه‌ها می‌اندازد. این روستا در بالای ابرها قرار گرفته و در آنجا می‌توانید از تماشای ابرها در پایین دست لذت ببرید. فیلبند در بالاترین ارتفاع این منطقه قرار گرفته و هنگامی که هوا صاف و آفتابی باشد، این روستا منظره‌ای فوق العاده از زمین‌های اطراف خواهد داشت.
تماشای طلوع و غروب آفتاب در اینجا می‌تواند تجربه‌ای عالی باشد، مخصوصا هنگام غروب که خورشید به پشت ابرها رفته و آنها را با نوری حیرت انگیز نقاشی می‌کند. آرامش موجود در این روستا و جریان آرام زندگی در آن، فیلبند را به یکی از بهترین مکان‌ها برای گریز از زندگی روزه‌مره و یکنواخت شهری تبدیل کرده‌است. بخاطر ارتفاع این روستا، بهترین زمان برای بازدید از آن از اواخر می تا اکتبر است.
ماسوله
روستای تاریخی و توریستی ماسوله یکی از شگفت‌انگیز ترین روستا‌های شمال ایران با هوایی دلنشین و مه‌آلود است که تابستان‌هایی خنک و زمستان‌هایی برفی دارد. این روستای پلکانی حدود 1000 سال است که پابرجا مانده و دارای چشم اندازی فوق العاده برای توریست‌ها می‌باشد. معماری منحصر بفرد آن می‌تواند موضوعی عالی برای علاقه‌مندان به عکاسی باشد.
خانه‌ها در این روستا در نزدیکی هم قرار دارند و سقف هر خانه، حیاط خانه بالاییش است. سقف‌ها و حیاط‌ها همچنین به عنوان مسیر تردد مردم استفاده می‌شوند و ورود خودرو و موتورسیکلت به روستا ممنوع می‌باشد و همین امر باعث ایجاد جوی صمیمی شده است. یک ویژگی جالب ماسوله اختلاف ارتفاع موجود بین پایین ترین و بالاترین نقاط روستا است که به 120 متر می‌رسد. علاوه بر معماری حیرت انگیز، ماسوله توسط جنگل‌هایی سرسبز و کوهستان احاطه شده که منظره‌ای دیدنی را رقم زده‌اند.
پالنگان
روستای پلکانی پالنگان در دامنه کوه شاهو در منطقه اورامان (هورامان تخت) در استان کردستان واقع شده است. معماری این روستا یاداور ماسوله است، اما فرهنگ کردی مردم بومی، آنرا تبدیل به مکانی منحصر بفرد کرده است. خانه‌های این روستا در قسمت شرقی و غربی دره‌ای قرار دارند که در آن رودی زیبا در جریان است.
تاریخ پالنگان به دوره سامانیان بر می‌گردد و خرابه‌های قلعه‌ای از دوره سلجوقیان هنوز در بالای روستا به چشم می‌خورد. پالنگان به معنای “مکانی که پلنگ‌ها در آن هستند” است، زیرا کوه‌های این منطقه زمانی زیستگاه پلنگ‌هایی بودند که دیگر وجود ندارند.
